منیر بهار په کال ۲۰۱۸ کې دخوست شېخ زاید پوهنتون څخه د ژورنالېزم په څانګه کې لېسانس ترلاسه کړی او د ۲۰۲۱ کال راهیسې له سوېل ختیځ زون څخه له امریکاغږ سره د ازاد خبریال په توګه کار کوي.
د کندهار د پوليو یا ګوزڼ ضد د مبارزې مسؤولین وايي، د پوليو وروستيو او پرله پسې پېښو دا اندېښنې راپارولي چې له دې ويروس څخه پاکې سيمې به يو ځل بيا په دغه ويروس ککړې شي.
د سوېل ختیځې حوضې (پکتیا، پکتیکا او خوست) روغتیایي مسؤولین وایي، ډیرې غښتلې مبارزې ته اړتیا ده چې په افغانستان کې د ګوزڼ یا پولیو پېښې صفر ته راښکته شي.
په خوست ولایت کې د هیلت نیټ روغتیایي مؤسسې د بل ګیټس بنسټ په ملاتړ د لرې پرتو ولسوالیو واکسیناتورانو او صحي مبلغینو ته د ټرانسپورټي اسانتیا په موخه ۴۴ عرادې موټرسایکلونه وویشل.
ډیورنډ فرضي کرښې ته څیرمه په پکتیکا ولایت کې سږ کال د ګوزڼ جدي ګواښ نشته، خو روغتیايي مسؤولین وايي د طالبانو د روغتیا وزارت د پلان مطابق خپلې چارې پرمخ وړي.
د سویل ختيځ زون د لرو پرتو سيمو يو شمېر اوسېدونکي چې د زده کړو کچه يې ټيټه ده، د پوليو واکسين مهم نه ګڼي او خپلو کوچیناینو ته يې نه تطبيقوي.
په سوېل ختيځ خوست ولايت کې روغتيايي مسؤولین وايي، د پوليو په وړاندې د ماشومانو واکسين کول د دوی حق دی او مېندې او پلرونه يې بايد بې تفاوته پاتې نه شي.
د افغانستان په سویل ختیځ کې د ګوزڼ (پولیو) د مثبتو پېښو رامنځته کیدو وروسته یو ځل بیا په ټول هېواد کې د دې ویروس خطر مخ په زیاتیدو بلل شوی دی.
د خوست روغتيايي چارواکي وايي، چې په دې ولايت کې د پوليو له واکسين څخه د انکاري کورنيو شمېر ورځ تربلې په کمیدو دي او په دې برخه کې د والدينو مرستې او همکارۍ ته اړتيا لري.
د خوست یو شمېر روغتیاپالان وایي چې ماشومانو ته د ګوزڼ ضد واکسین تطبیقول په دوی کې د ځینو نورو ناروغیو د خطر په کموالي کې هم مرسته کوي.
روغتیاپالان وایي له پولیو واکسین څخه یو محروم پاتې شوی ماشوم کولای شي ټول کلي ته خطر پېښ کړي نو له دې کبله له واکسیناتورانو سره د صحي مبلغینو فعالیت د پېښو په مخنیوي کې د پام وړ دی.
پولیو یا ګوزڼ وهلي ماشومان په ټولنه کې د روغو په نسبت ځان نیمګړی احساسوي چې بیا په ځوانۍ هم ځان د هیڅ کار جوګه نه بولي.
روغتیایي مسؤولین وایي، والدین دې خپل اولادونه د پولیو په شمول د مختلفو ساري ناروغیو په وړاندې هرومرو واکسین کړي.
د افغانستان په سویل ختیځه حوزه کې د پولیو واکسین په وړاندې د خلکو منفي حساسیت ورځ تربلې په کمیدو دی او اوسمهال په زیاتره سیمو کې په لیوالتیا سره خپل ماشومان واکسینوي.
د روغتیا په برخه کې خلک د ډاکټرانو خبرو ته تر نورو اهمیت ورکوي او همدا ده چې د ګوزڼ ضد مبارزې او واکسینونو ته د خلکو د تشویق په برخه کې د ډاکټرانو رول رغنده بلل کیږي.
د افغانستان په جنوب ختیځ کې روغتیايي چارواکي وايي، هرڅومره چې خلک د ولایتونو ترمنځ تګ راتګ زیات کړی، هومره به د پولیو ویروس پاکو سیمو ته د انتقال احتمال هم زیات شي.
ننګرهار کې په ګوزڼ د یو اخته ماشوم سره ټوله کورنۍ کړاو ګالي او هغه ته د ژوند خوښۍ نشي ورکولی. په ګوزڼ اخته ماشوم "واصف" نومیږي او پلار یې سمندرخان د دولس کسیزې کورنۍ د نفقې پیدا کولو لپاره ستړی ژوند تیروي، خو د کار وروسته د ژوند ډېرې شپې د واصف سره په ویښه تېروي.
ننګرهار کې پر پولیو اخته ۳۷ کلن مولاګل خپلې شپږ کسېزې کورنۍ ته د نفقې ګتلو په موخه ټوله ورځ له خپل توان پورته ستړیا ګالي . نوموړی وايي، چې ژوند کې له ګڼو کړاونو سره لاس او ګریوان دی ځکه پولیو ترې یوه پښه اخیستې ده
د طالبانو د عامې روغتیا وزارت چارواکي وایي چې په سوېل ختیځ زون پکتیکا ولایت کې له څه باندې ۲۷۰زره ماشومانو شاوخوا ۲۰زره یې له پولیو واکسین محروم دي.
د خوست ولایت روغتیایي چارواکي وایي د هغو مشکوکو ماشومانو چې شل او یا احتمالاً د پولیو اثرات ولري، د دوی روغتیایي ټیمونه یې نمونه اخلي او هغه بیا ځلې تعقیبوي ترڅو د ګوزڼ له مثبتو پېښو پر وخت مخنیوی وشي.
په خوست کې د پولیو یو قرباني شوی ځوان اوس ټوله ورځ په یو خصوصي کلینیک کې د ناروغانو درملنه کوي. فرید الله خپلې لوړې زده کړې د اقتصاد او فارمسۍ په برخه کې کړي او وایي چې معلولیت یې ژوند ډیر بدل کړی. جزییات پدې رپوټ کې وګورئ
نور پورته کول
