الجولاني وایي، د ښځو په زده کړو باور لري او سوریه به د طالبانو په څیر حکومت ونلري

د هيات التحرير الشام مشر هغه ادعا رد کړه چې ګواکې غواړي سوريه د افغانستان په نسخه بدله کړي او وايي چې سوریایان د افغانستان د طالبانو په پرتله بل ډول فکر لري او سوريه به د خپل تاریخ او فرهنګ سره برابر حکومت ولري.

احمد الشعرع چې په ابو محمد الجولاني مشهور دی، له بي بي سي سره په مرکه کې وویل: "د سوریې او طالبانو ترمنځ ډېر توپیرونه شته او زمونږ د حکومت کولو طریقه هم توپیر لري."

هغه زیاته کړه: "افغانستان یوه قبایلي ټولنه ده او سوریه په بشپړه توګه بل ډول ده او متفاوت فکر لري. د سوریې حکومتداري به د دې هیواد له تاریخ او کلتور سره سم وي."

الشرع د دې پوښتنې په ځواب کې چې ایا د سوریې په کلتور کې د ښځو حقونو او د ښځو تعلیم ته درناوی شامل دی، وویل چې د ښځو په تعلیم باور لري.

هغه د سوریې شمال لویدیځ ولایت ته په اشارې سره چې د ۲۰۱۱ کال راهیسې د یاغیانو په ولکه کې و، وویل: "موږ څه دپاسه اته کاله په ادلب کې پوهنتون لرو. زما په اند په پوهنتونونو کې د ښځو سلنه له ۶۰ څخه زیاته ده."

خو، شنونکي په دې باور دي چې په سوریه کې عمده یاغي ډله هیات التحریر الشام، د نړیوال مشروعیت د ترلاسه کولو لپاره د افغان طالبانو په څېر تګلاره خپله کړې ده.

د سوفان ګروپ د څیړنو مشر کولن کلارک امریکا غږ ته وویل چې د سوریې په اړه د امریکا پالیسي په افغانستان کې د هغوی د تجربو په اساس جوړه شوې ده. هغه وویل چې نړیوالې ټولنې ته د پیژندنې له درکه د طالبانو او هیت التحریر الشام ډلې ترمنځ "ډیر ورته والی" شته.

کلارک وویل، "عمل کول، زیات اعتدال او د افراطي جهادي فکرونو څخه فاصله نیول" هغه ځانګړتیاوې دي چې دا دواړه دلې یې نندارې ته وړاندې کوي. خو د کلارک په وینا عمده پوښتنه داده چې آیا هیات التحریر الشام به معتدل پاتې شي که نه.

په واشنګټن کې د متحده ایالاتو د سولې په انسټیټیوټ کې یو لوړپوړی کارپوه اسفندیار میر، امریکا غږ ته وویل چې هیات التحریر الشام "د سولې ورته پیغام" وړاندې کړی لکه طالبانو چې په ۲۰۲۱ کې د واک تر لاسه کولو وروسته وړاندې کړ.

میر وویل، "هغوی د سیمه ایز سیاست لپاره داسې موقف ونیو چې د سیمې هیوادونه [او نړیوال قدرتونه] د دوی پر ضد ونه هڅیږي."

خو، د واشنګټن ډي سي د ویلسن سنټر په ځیړنیز مرکز کې د منځني ختیځ د پروګرام مشره مریسا خرما وایي، دا ډېره ستونزمنه ده چې د سوریې یاغیان له طالبانو سره پرتله شي. هغې وویل: "په سوریې کې [یاغیانو] د یو ظالم رژیم څخه د سوریې خلکو آزاد کړل. په افغانستان کې، دا په اصل کې واک ته د یو ظالم رژیم بیرته راستنیدل وو."

د سوريې ياغيانو د حيات التحرير الشام په مشرۍ د نومبر په ٢٧مه نېټه په ادلب ولايت کې د سوريې د پخواني ولسمشر بشارالاسد د حکومت د ځواکونو پر ضد تعرضي عمليات پیل کړل او د ۱۱ ورځو په ترڅ کې د څو ولایتونو له نیولو وروسته یې د سوریې پلازمینه دمشق هم ونیو.

د التحریر الشام مشر په دمشق کې له بي بي سي سره په مرکه کې پر سوریې د بندیزونو د لیرې کېدو غوښتنه هم وکړه.

هغه وویل: "اوس وروسته له دې ټولو پیښو بندیزونه باید لرې شي، ځکه هغه پر پخواني رژیم لکیدلي وو باید له ظالم او قربانیانو سره یو ډول چلند ونه شي."